Draagvlak sluiting kerken ontbreekt
Religie 157 keer gelezen OVERLOON / WANROIJ – Als het bisdom Den Bosch met het ‘voorgenomen besluit’ om negen van de dertien kerken in de parochie Maria, Moeder van de Kerk te onttrekken aan de eredienst bewust een discussie op gang heeft willen brengen, dan is het daar voor de volle honderd procent in geslaagd.[image=218955]
Dat bleek wel tijdens de informatieavonden voor inwoners van de parochie die vorige week in Overloon en Wanroij werden gehouden. Echter, in plaats van begrip en steun, ‘oogstte’ de bisschoppelijke afvaardiging vooral verontwaardiging en kritiek.
Spervuur
De opening van de avond met het Mariagebed was nog vredig, maar de stemming kantelde tijdens en vooral na de zakelijke inleidingen van vicaris-generaal Cor van den Hout en directeur-econoom Peter Broeders. Beide stafleden van het bisdom Den Bosch werden geconfronteerd met een spervuur aan vragen over de ‘voorgenomen’ sluiting van negen van de dertien kerken in de megaparochie. Maar ook over de conservatieve koers van het bisdom.
Van den Hout, die beaamde dat de sluiting veel vragen en emoties heeft opgeroepen, noemde inkrimpen een veel moeilijker proces dan groeien. “Er heerst een gevoel van we staan tegenover elkaar. Eigenlijk klopt dat niet; we staan samen.” Hij noemt de stap om een aantal kerken te sluiten onvermijdelijk “door de dalende tendens in het kerkbezoek en de inhoudelijke erosie”. Hij sprak over een ‘overgangsfase’ van een volkskerk naar een ‘keuzekerk’. “En dat is een moeilijk proces”, erkende hij.
Peter Broeders gaf een toelichting op de herschikking van het bisdom, waardoor 50 megaparochies ontstaan. Elk parochie heeft één parochiekerk en een parochiecentrum, zoals bij Maria, Moeder van de Kerk in Sint Anthonis. En elke parochie heeft parochiekerken (Overloon, Wanroij, Oeffelt) en soms kapelkerken (Groeningen). De pastoor is de baas en wordt ondersteund door een pastoraal team en vrijwilligers. “Want vrijwilligers en vrijwilligsters zijn in dit model meer nodig dan ooit”, aldus Broeders.
Kloof
Dat er een groeiende kloof is tussen het bisdom en de gelovigen aan de basis, dat bleek tijdens de bijeenkomsten in Overloon en Wanroij. De koers van de kerk, met een duidelijke herijking op regels en wetten, riep een voelbaar onbehagen op bij veel aanwezigen. Volgzaamheid heeft plaats gemaakt voor bezorgdheid en kritiek, en dat heeft de bisschoppelijke staf misschien wel verrast. Een aantal vragen bleef onbeantwoord en soms was de reactie voor de vragensteller onbevredigend.
Duidelijk werd dat alle gebouwen, inclusief ondergrond, toebehoren aan de parochie Maria Moeder van de Kerk. Voor alle transacties is wel bisschoppelijke goedkeuring nodig. Ook het kerkgeld en de fundaties (vooraf betaalde misintenties, red.) vallen toe aan de parochie, ook van kerkhoven in dorpen waar de kerk dicht gaat. Peter Broeders wees erop dat momenteel een te groot deel (tussen 60 en 70%) van de middelen wordt ingezet voor de gebouwen.
Vrees
Herman van de Cruijsen uit Stevensbeek kreeg bijval met zijn opmerking dat de kerken zijn opgebouwd met geld van parochianen en inwoners. Hij vreesde voor een grote terugloop aan kerkbijdragen in de dorpen die hun kerk verliezen.
Frans van der Heijden uit Westerbeek, een ander dorp waar de kerk wordt gesloten, wees erop dat in zijn dorp de kerk en het kerkplein recentelijk compleet zijn gerestaureerd, en nu het dorpshart een nieuw gezicht geven. Van der Heijden vreest dat de kerk moet worden afgebroken. “Kunnen wij een beroep doen op het bisdom om de kerk in stand te houden.” Broeders’ reactie was heel stellig. “Het bisdom gaat niet financieren.”
Lambert Litjens uit Vierlingsbeek wees erop dat bij de recente restauratie van de kerktoren in zijn dorp niet alleen parochianen maar ook inwoners financieel hebben bijgedragen. Hij stelde voor de kerkgebouwen die aan de eredienst worden onttrokken, zoals Vierlingsbeek, te verkopen voor het symbolisch bedrag van 1 euro en een erfpachtcanon van 1 euro per jaar te vragen. “Want ik kan u vertellen dat slopen vele malen duurder is.” Broeders moest hierop het antwoord schuldig blijven.
Wrevel
Dat de wrevel dieper zit dan de kerksluitingen, stelde ook dagvoorzitter Odi Bouwmans vast. Joke van Duijnhoven uit Ledeacker stelde dat de jeugd is opgevoed met keuzes maken en het bisdom laat hun geen keuze. “Het bisdom biedt alleen aan. Daar kan de jeugd niet mee overweg.” Broeders riposteerde dat het geen probleem was voor de jeugd, “maar van onze generatie”.
Jo Verbruggen uit Oploo wees erop dat het bisschoppelijk besluit “over de hoofden van de mensen heen gaat”. Hij vroeg zich hardop af, of ook gedacht is aan consequenties voor koren, die ‘werkeloos’ worden.
Vicaris-generaal Van den Hout zei dat het moeilijk is vrijwilligers te houden bij de huidige inrichting van de parochie. Meerdere aanwezigen, waaronder Cor Verberk, wezen er op dat de taken van de vrijwilligers in de woord- en gebedsdienst tot hun grote teleurstelling zijn beknot. “De vrijwilligers zijn weggestuurd en u heeft zelf de mensen hiervoor opgeleid.” Van Hout erkend dat het heel gevoelig ligt. “Als het reëel kan, dan heeft een dienst met een priester toch sterk de voorkeur.”
De reacties en kritiek zou tot nadenken moeten stemmen bij de leden van de diocesane priesterraad. Want die moeten in september een besluit nemen over de kerksluitingen in de parochie Maria, Moeder van de Kerk.
