In gesprek met mevrouw Dam, de oudste inwoner van Maashorst

UDEN | Mevrouw Dam-Holtsema is de oudste inwoonster van Maashorst. Vorige week mocht zij 105 kaarsjes uitblazen. Hoe is het om zo’n bijzondere leeftijd te bereiken? Een gesprek over het leven: ‘Vaak heb ik afscheid moeten nemen van mensen die ik lief had’.

Tekst en foto’s door Henk Lunenburg

Oebelina Holtsema werd op 10 augustus 1918 geboren in het Friese plaatsje Kollumerpomp. Haar ouders hadden een boerenbedrijf. Zij had een broer en drie zussen. Als ze acht maanden oud is overlijdt haar vader ten gevolge van een ongeval, negen jaar later hertrouwt haar moeder.

Waar ging u naar de lagere school en welke vervolgopleidingen heeft u gevolgd?

“Ik ging naar de lagere school in Kollumerpomp, dat was een klein gehuchtje dat een christelijke driemansschool had. Als kind wilde ik graag apothekersassistente worden. Dat veranderde toen ik in de vijfde klas zat. Het hoofd van de school vertelde toen dat iemand was overleden omdat een apothekersassistente een verkeerd medicijn had gemaakt. Toen wilde ik dat niet meer. Dus gingen mijn vriendinnen na zeven jaar lagere school naar de mulo en ik naar de huishoudschool.”
“Na drie mooie en leerzame jaren kwam ik thuis op de boerderij. Ik vond de lammetjes, biggetjes en kalfjes leuk maar de rest vond ik niks. Op de vraag van mijn moeder wat ik dan wilde vertelde ik dat ik toch nog apothekersassistente wilde worden. Dank zij onze huisdokter ben ik voor de beste opleiding in het academisch ziekenhuis van Groningen terecht gekomen. Tijdens deze opleiding werkten wij gewoon mee in de apotheek. Toen ik klaar was met de opleiding begon de oorlog en was er geen werk. Ik heb dus nooit een betaalde baan als apothekersassistente gehad.”
Wanneer trouwde u en waar gingen jullie wonen?

“Vlak voor de oorlog (1939) zijn we getrouwd en zijn we in Wieringen gaan wonen en hebben daar drie jaar gewoond. In 1942 hebben we een drogisterij opgezet in Wieringerwerf. Na de onderwaterzetting op 17-04-1945 zijn we gevlucht naar Wieringen en na de bevrijding zijn we naar mijn ouders in Friesland gegaan. Tien maanden later zijn wij teruggegaan naar Wieringen. Daarna hebben we drie jaar in een noodwoning in Wieringerwerf gewoond. Hierna hebben we de drogisterij weer opgebouwd. Eind 1958 verkochten we de boel en verhuisden we naar Amsterdam-west alwaar we een drogisterij hadden gekocht. Na zes jaar stopten we met de drogisterij en gingen we beiden in loondienst werken. We kregen vijf kinderen, en vervolgens zes kleinkinderen en vijf achterkleinkinderen. Onze oudste dochter is op 46-jarige leeftijd tijdens een vakantie in Griekenland overleden.”

Wanneer verhuisden jullie naar Uden?

“In Amsterdam woonden we op drie hoog met een prachtig uitzicht. Maar er was geen lift en we wilden graag beneden wonen. In 1977 abonneerden we ons op een Ruilkrantje. Via een bureau uit Den Bosch werden we uitgenodigd om twee woningen te komen bekijken in Uden op Bosveld. Eén van die twee was instapklaar en daar zijn we toen naartoe verhuisd. Vijf jaar later is daar mijn man overleden. Ik was gevraagd door de Protestantse Ouderenbond om lid te worden. Na een half jaar zat ik in het bestuur en heb daar negen jaar gezeten.”

Wanneer verhuisde u naar het Retraitehuis in Uden?

“Na 38 jaar met veel plezier op Bosveld te hebben gewoond, verhuisde ik in maart 2016 naar de mooiste kamer van het Retraitehuis. In het begin deed ik vaak mee met de activiteiten sjoelen, bingo, het gymclubje en bloemstukjes maken, nu gaat dat al lang niet meer. Mijn ogen zijn zo slecht dat ik niet meer kan lezen en tv kan kijken. Ik volg het nieuws als ik het niet vergeet aan te zetten. En luister graag naar luisterboeken.”

Waar denkt u aan als u terug kijkt op uw 105 jaar?

“Vanaf mijn geboorte is mijn leven al niet gewoon geweest. Mijn vader verongelukte toen ik acht maanden was. Toen we op de lagere school zaten renden we naar buiten als we een auto zagen rijden. En ik had een fietsje, dat was al heel bijzonder. Heel vaak zijn we verhuisd. Vaak heb ik afscheid moeten nemen van mensen die ik lief had. De wereld verandert steeds, daar heb je geen invloed op.”

Hoe is uw honderdste verjaardag gevierd?

“Ik woonde toen ook al hier in het Retraitehuis. Ik kreeg een brief van onze koning en de burgemeester kwam mij feliciteren namens de gemeente Uden. Dat bezoekje is nog vaak onderwerp van gesprek in onze familie. Met alle familie, vrienden en kennissen die er nog waren hebben we een leuk feestje gevierd. Ook alle zusters die hier woonden kwamen me feliciteren. Dat jaar kreeg ik ook de vraag of ik één van de honderd honderdjarigen wilde zijn die door Humberto Tan geportretteerd wilde worden. Alle honderdjarigen werden door hem gefotografeerd en geïnterviewd. Door de corona is het project uitgelopen en kon hij dat niet in één jaar gerealiseerd krijgen. Humberto kwam mij fotograferen toen ik 102 werd.”

Hoe zag uw verjaardag er dit jaar uit?

“Op donderdag 10 augustus werd ik 105 en ben daarmee de oudste inwoonster van de gemeente Maashorst. Dat vind ik toch wel een
beetje apart, maar ik voel mij er niet anders door. Wethouder Franko van Lankvelt kwam op bezoek om mij te feliciteren namens de gemeente Maashorst. Met een klein gezelschap vierden we het in het Retraitehuis.”